Niet elke slaapstoornis is chronisch natuurlijk. Soms steekt het maar een paar keer in je leven de kop op. Een selectie van herkenbare én vreemde slaapstoornissen!
PRATEN IN JE SLAAP
Wellicht heb je het al meegemaakt dat iemand in zijn slaap begint te praten: één van je vriendjes op kamp vroeger, je partner of je kind. Het kan gaan van wat gemompel of vreemde geluiden tot volledige conversaties. Ernstig is het meestal niet. Net zoals snurken, kan het natuurlijk wel je partner storen ’s nachts.
Hoe kan dat? Praten in je slaap kan verschillende oorzaken hebben. Stress of depressie kan dit in de hand werken, maar ook nachtmerries, koorts of zelfs alcohol hebben dit effect soms. De meest duidelijke zinnen zeg je dan als je nog in je lichte slaap bent. Wist je dat het trouwens meer voorkomt bij mannen en kinderen?
SLAAPWANDELEN
Slaapwandelen of somnambulisme treedt vooral op tijdens de diepe slaap. Het is dan ook erg moeilijk – en geen goed idee – om een slaapwandelaar wakker te maken. Deze stoornis kan best gevaarlijk zijn. Je kan jezelf of anderen verwonden, want je bent niet écht bij bewustzijn. Zelfs met open ogen, zijn de coördinatie en het inschattingsvermogen erg slecht tijdens het slaapwandelen.
Veelvoorkomend zijn mensen die beginnen eten of klusjes doen die normaal overdag gebeuren. Sommige slaapwandelaars worden zelfs agressief. Bij kinderen komt slaapwandelen gewoonlijk voor tussen 3 en 7 jaar en is dit gelinkt aan bedplassen, koorts of angst. Heel wat kinderen gaan bijvoorbeeld op ongewone plaatsen plassen. Ook lastig…
PERIODIEK BEWEGENDE LEDEMATEN
Deze bewegingsstoornis ziet er vooral vreemd uit. Je krijgt namelijk oncontroleerbare korte spiersamentrekkingen tijdens je slaap, van je tenen, knieën, benen, armen of zelfs alle ledematen tegelijk. De oorzaak is voorlopig nog onbekend.
Artsen denken aan een tekort aan dopamine, ijzer of erfelijke aanleg. Het is in ieder geval geen spierziekte. Toch kan het je gezondheid schaden want door deze stoornis heb je minder diepe slaap. Een slaaptekort kan dus het gevolg zijn als je er veel last van hebt.
SLAAPVERLAMMING
Een merkwaardig verschijnsel is slaapparalyse of –verlamming. Je dénkt dat je wakker wordt, maar bent het eigenlijk nog niet. Je wilt je lichaam bewegen maar het lukt niet. Deze stoornis vindt plaats in de remslaap en gaat weleens gepaard met hallucinaties. Sommigen beweren een zwarte schim of voorwerpen uit een eerdere droom te zien. Angstaanjagend, toch?
Ongeveer 50% van alle mensen maakt dit ooit in zijn leven wel eens mee, maar er zijn mensen die dit elke nacht ervaren! Het fenomeen bestaat al eeuwen. Dat weten we door de vele verwijzingen in literatuur en kunst. Zo dachten ze in de Middeleeuwen dat demonen of heksen hen kwamen halen, en zijn er in de VS mensen die overtuigd zijn dat aliens hen gaan ontvoeren. De echte oorzaak wordt momenteel nog onderzocht, maar ligt in ieder geval in de hersenen en niet op Mars …